इस्रो-नासाचा एनआयएसएआर प्रकल्प यावर्षी लॉन्च होणार

नवी दिल्ली, (१ फेब्रुवारी ) – भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) आणि अमेरिकन अंतराळ संस्था (नासा) या वर्षी सप्टेंबरमध्ये एक उपग्रह प्रक्षेपित करणार आहेत. ज्यामुळे जगाला नैसर्गिक आपत्तींपासून वाचवले जाईल. या उपग्रहाचे नाव एनआयएसएआर (इस्रो-नासा सिंथेटिक अपार्चर रडार – एनआयएसएआर)आहे. हा जगातील सर्वात महागडा पृथ्वी निरीक्षण उपग्रह आहे. या प्रकल्पासाठी सुमारे १० हजार कोटी रुपये खर्च केले जात आहेत. या उपग्रहाची संपूर्ण जगावर नजर राहणार आहे. हे चक्रीवादळ, चक्रीवादळ, ज्वालामुखी, भूकंप, वितळणारे हिमनद्या, महासागरातील वादळे, वणव्याची आग, समुद्राची पातळी वाढणे यासह अनेक आपत्तींबाबत सतर्क करणार आहे.

अंतराळात पृथ्वीभोवती साचणारा कचरा आणि अवकाशातून पृथ्वीच्या दिशेने येणारे धोके याची माहितीही एनआयएसएआर देत राहणार आहेत. हा उपग्रह भारतासाठी १ फेब्रुवारी २०२३ रोजी पासाडेना येथील जेट प्रोपल्शन प्रयोगशाळेतून प्रक्षेपित केला जाईल. यावेळी इस्रोचे प्रमुख डॉ. एस. सोमनाथ यांचाही मुक्काम अपेक्षित आहे. पहिला उपग्रह पेलोड जेट प्रोपल्शन प्रयोगशाळेत पाठवण्यात आला होता. यावेळी, अमेरिकेचा रडार उपग्रह स्थापित करण्यात आला आहे.
उपग्रह आणि त्यांचे पेलोड अनेक वेळा तपासले गेले आहेत. भारत आणि अमेरिका यांच्यातील आतापर्यंतची ही सर्वात मोठी संयुक्त विज्ञान मोहीम आहे. निसारमध्ये एल आणि एस असे दोन प्रकारचे बँड असतील. हे दोन्ही पृथ्वीवरील झाडे आणि वनस्पतींच्या वाढत्या आणि कमी होत असलेल्या संख्येवर लक्ष ठेवतील आणि प्रकाशाच्या घटत्या परिणामाचाही अभ्यास करतील. एस बँड ट्रान्समीटर भारताने बनवले आहे आणि एल बँड ट्रान्सपॉन्डर नासाने बनवले आहे. हे जीएसएलव्ही -एमके २ रॉकेटमधून प्रक्षेपित केले जाईल.
एनआयएसएआर चे रडार इतके शक्तिशाली असेल की, ते २४० किमीपर्यंतच्या परिसराची स्पष्ट छायाचित्रे घेण्यास सक्षम असेल. १२ दिवसांनंतर ते पुन्हा पृथ्वीवरील एखाद्या ठिकाणाचे चित्र घेईल. कारण पृथ्वीची एक फेरी पूर्ण होण्यासाठी १२ दिवस लागतील. या दरम्यान, पृथ्वीच्या विविध भागांचे वेगाने नमुने घेऊन ते शास्त्रज्ञांना चित्रे आणि डेटा प्रदान करणे सुरू ठेवेल. या मोहिमेचा कालावधी पाच वर्षांचा मानला जातो. यादरम्यान निसार ज्वालामुखी, भूकंप, भूस्खलन, जंगले, शेती, पाणथळ जमीन, पर्माफ्रॉस्ट, बर्फ साठणे इत्यादी विषयांचा अभ्यास करतील.